مرکز آموزشی و درمانی شهدا

طرحی نوآورانه برای تقویت مهارت معاینه فیزیکی دست در کارآموزان پزشکی

*چکیده:* 

در پاسخ به ضعف مهارت عملی کارآموزان پزشکی در معاینات دست، گروهی از اساتید  گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی تبریز،(آقای دکتر شهاب مهدی پور،آقای دکتر اصغر علمی،آقای دکتر علیرضا روحانی) کلاسی آموزشی  را طراحی و اجرا کردند.

بر اساس بررسی‌های انجام‌شده بر نتایج آزمون‌های صلاحیت بالینی، کارآموزان پزشکی در ایستگاه‌های مرتبط با معاینات ارتوپدی دست، با چالش مواجه هستند. این ضعف آموزشی می‌تواند بر کیفیت تشخیص و درمان بیماران تاثیر مستقیم بگذارد.برای رفع این مشکل، یک «طرح دانش‌پژوهی» با بهره‌گیری از روش‌های نوین آموزشی طراحی شد. در این طرح، دانشجویان به جای یادگیری منفعل، در نقش‌های فعالی مانند «طراح سناریوی بالینی»، «بیمارنما»، «معاینه‌گر» و «داور» قرار گرفتند.

*فرآیند اجرای طرح به این شرح است:*

1.  ابتدا یک کیس بالینی استاندارد (مانند آسیب تاندون یا عصب دست) به دانشجویان ارائه شد.

2.  دانشجویان در گروه‌های کوچک تقسیم شدند و هر یک نقش خاصی را بر عهده گرفتند. دانشجویانِ "بیمارنما" علائم بیماری را بر اساس سناریو شبیه‌سازی کردند و دانشجویان "معاینه‌گر" با انجام معاینه فیزیکی، به تشخیص پرداختند.

3.  عملکرد هر گروه توسط "تیم داوری" متشکل از خود دانشجویان و با استفاده از چک‌لیست‌های ساختاریافته ارزیابی شد.

4.  در پایان، استاد با جمع‌بندی نظرات و توضیح نکات کلیدی، بازخورد نهایی را ارائه کرد.

این فرآیند تعاملی باعث شد تا همه دانشجویان به‌صورت عملی و در یک محیط امن و کنترل‌شده، مهارت‌های ضروری معاینه را تجربه کنند. این روش نه ‌تنها دانش عملی آنان را افزایش می‌دهد، بلکه مهارت‌های کار تیمی، تفکر انتقادی و ارزیابی را نیز تقویت می‌کند.

بر اساس شواهد علمی بین‌المللی، آموزش با شبیه‌سازی بیمار، روشی اثربخش و مقرون‌به‌صرفه برای آموزش مهارت‌های بالینی است. این طرح نوآورانه در دانشگاه علوم پزشکی تبریز برای دانشجویان بخش ارتوپدی در مرکز آموزشی درمانی شهدا در حال اجراست و انتظار می‌رود شاهد ارتقای قابل‌توجه مهارت‌های فارغ‌التحصیلان در آینده باشیم.

دفتر توسعه آموزش بالینی مرکز شهدا