زمينه: آموزش به بيمار يك مراقبت پرستاري مؤثر است كه موجب افزايش رضايت بيماران از مراقبت هاي بهداشتي، كاهش اضطراب و طول مدت بستري بيماران و هزينه ها مي شود. هدف از اين پژوهش، شناسايي و مقايسه موانع مربوط به بيمار، موانع مربوط به پرستار و موانع مديريتي از ديدگاه بيماران بستري و پرستاران شاغل در بيمارستان شهيد مدني تبريز مي باشد.

روش کار: اين پژوهش يک مطالعه توصيفي - تحليلي است. ابزار گرد آوري داده ها در هر دو گروه، 193 نفر پرستار و 184 نفر بيمار، پرسشنامه دو قسمتي (قسمت اول مشخصات دموگرافيك واحدهاي مورد پژوهش و قسمت دوم بياناتي مربوط به موانع مربوط به بيمار، موانع مربوط به پرستار و موانع مديريتي) مي باشد. براي تجزيه و تحليل داده ها، با استفاده از نرم افزار SPSS، ميانگين و درصد مشخصات دموگرافيك جمعيت هدف بررسي شده و در جداول تنظيم شد. از آمار توصيفي جهت بيان فراواني، ميانگين و انحراف معيار و درصد متغيرها استفاده شد. براي يافتن ارتباط بين ميانگين نمرات به دست آمده با يکديگر از آزمون همبستگي و جهت يافتن ارتباط بين ميانگين نمرات با ساير موارد بر حسب کيفي يا کمي بودن متغير از آزمون هاي نان پارامتريک يومن ويتني و کروس کالواريس و تي تست استفاده شد. مقاديرPvalue<0.05  به عنوان مقادير معني دار تلقي شد و در مواردي که P=0 بود مقادير P<0.001 گزارش گرديد.

يافته ها: نتايج نشان داد که از نظر بيماران، مهمترين مانع آموزشي مربوط به بيمار عبارت است از: ترجيح مي دهم پزشکم به من آموزش دهد (22.6 %) در حالي که از نظر پرستاران مهمترين مانع مربوط به بيمار عبارت است از: عدم درک محتواي آموزشي بدليل بيسوادي يا کم سوادي (20.8 %) از نظر بيماران مانع مهم آموزشي مربوط به پرستار عبارت است از: پرستاران وقت کافي براي آموزش به بيمار را ندارند (11.5 %). در حالي که اين مانع از نظر پرستاران عبارت است از: خستگي جسمي و روحي در اثر شيفت هاي فشرده كاري  (33.9 %). مهمترين مانع آموزشي مربوط به مديريت از ديدگاه بيماران عبارت است از: براي پرستاران آموزش دهنده امتيازي تعلق نمي گيرد (26.8 %). در حالي که مهمترين مانع از ديدگاه پرستاران عبارت است از: عدم تأمين نيروي پرستاري كافي براي بخش ها (48.2 %).

نتيجه گيري: با توجه به مزاياي فراوان آموزش بيماران، براي بيماران، خانواده، پزشکان و پرستاران و تأثير آن در افزايش رضايتمندي بيماران لازم است جهت رفع موانع موجود بر سر راه آموزش بيماران، اقداماتي صورت گيرد.