يکشنبه 5 اسفند 1403
-
23 شعبان 1446
English
|
فارسی
صفحه دانشگاه
ریاست دانشگاه
مدیریت آمار و فن آوری اطلاعات
کتابخانه مرکزی
مدیریت خدمات پشتیبانی
مدیریت امور نیروی انسانی
مجتمع فرهنگی و ورزشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
صفحه اصلی
اتوماسیون
اتوماسیون دانشگاه
دفترچه تلفن
نوبت دهی اینترنتی
تماس با ما
کلیات واحد توسعه آموزش
جستجو :
شما اینجا هستید
صفحه اصلی
کامپیوتر و تکنولوژی جدید در مدارک پزشکی
منوی اصلی
چارت سازمانی مرکز
کتابخانه
واحد توسعه تحقیقات بالینی
دفترچه تلفن مرکز
پرسش و پاسخ
گالری تصاویر
برنامه پزشکان
تماس با ما
اعضای هیئت علمی
ساعات ملاقات بیماران
دانشگاه علوم پزشکی تبریز
معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سامانه علم سنجی اعضای هیات علمی
مرکز ثبت کارآزمایی بالینی
مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سیستم اطلاعات پژوهشی (پژوهان)
کامپیوتر و تکنولوژی جدید در مدارک پزشکی
با افزایش اطلاعات در بخش مدارک پزشکی سیستم دستی دیگر جوابگوی نیازها نبود ؛ نتیجتاً کامپیوتر و سایر تکنولوژی های جدید با هدف ایجاد سرعت و صحت و دقت بکار گرفته شد . امروزه فعالیتهای کامپیوتری در بخش مدارک پزشکی در کشورهای پیشرفته در تمام زمینه ها مانند اندکس پزشکان ، بیماران ، گزارشات آماری ، کنترل پروندۀ بیمار، یافتن نقص پرونده ، خلاصۀ ترخیص کدگذاری ، سیستم پیگیری و ردیابی ، نسخه برداری و غیره گسترش یافته است . بیمارستانها برای کامپیوتری کردن امور خود از روشهای مختلفی استفاده
می نمایند . برخی از آنها ضمن بستن قرارداد با شرکتهای کامپیوتری ، نرم افزار خریداری می کنند . بعضی از آنها دارای یک سیستم کامپیوتری هستند که بخش مدارک پزشکی جزئی از آنهاست .
در برخی از بیمارستانها بخش مدارک پزشکی خود یک سیستم جامع تهیه کرده و برنامه ریزی می کند که تمام کارها را کامپیوتریزه
نماید از مشکلات موجود در زمینۀ گسترش تکنولوژیهایسطح قلمرو شخصی یا Privacy چراکه در هر ترمینالی می توان به اطلاعات دسترسی یافت . استفاده هایی که تا کنون از تکنولوژی اطلاعات و کامپیوتر در بخش مدارک پزشکی بدست آمده به 2 دسته تقسیم
می شود :
1) استفاده از کامپیوتر جهت فعالیتهای بخش مدارک پزشکی ( شامل الف : گروهی که مستقیماً با خود پرونده سر و کار دارند
ب : گروهی که با اطلاعات درون پرونده مرتبط هستند )
2) پرونده کامپیوتری یا C.P.R ( Computer Based Putient Record )
استفاده از کامپیوتر جهت فعالیتهای بخش مدارک پزشکی :
کامپیوترایز کردن مدارک پزشکی بیمار علاوه بر بالا بردن سطح کارآیی کیفیت مراقبت مراقبت را نیز به همراه خواهد داشت . اهداف دیگر این طرح محاسبۀ کامل هزینه ها ؛ نگهداری کیفی و افزایش دسترسی به پروندۀ بیمار در کوتاهترین زمان ممکن می باشد .
اما متأسفانه در سیستمهای مراقبت پزشکی برای کادر درمانی و خصوصاً پزشکان این ابهام وجود که شاید این گونه موارد اصول اخلاقی زیر سئوال برود و باید گفت که در این زمینه ها جامعـۀ پزشکی مسئول است زیرا طراحان و سیاستگذاران و مجریان این گونه طرحها جنبه های حمایتی پزشکان و کادر درمانی را رعایت نمی کنند . ما باید سعی کنیم تا آنجا که ممکن است مشکل عدم آگاهی را در جامعه بر طرف نماییم زیرا نیاز مراکز مراقبت بهداشتی درمانی دسترسی بیشتر و بهتر به داده ها بازیابی سریعتر آنها و بالاترین کیفیت داده ها می باشد که انجام این مهم خود نیاز به ایجاد یک شبکۀ کامپیوتری ملی دارد که این شبکه می تواند امکانات مراقبتی را درسطح مطلوبی بالا ببرد . موارد زیادی دیده شده است که بسیاری از پزشکان نظر خود را بر اساس آموخته های قبلی و کاهاً بر اساس مستندات پروندۀ مدارک پزشکی بیان می نمایند و کمتر به معالجات جدید و سودمند که در سطح جهان ارائه شده است دستیابی پیدا می کنند و بدین ترتیب امکان رشد و توسعۀ تحقیقات را از دست می دهند .
متأسفانه به علت عدم آگاهی و نقص اطلاع رسانی در جهت آگاه ساختن جامعۀ پزشکی و کسانی که به طریقی با این سرویسها در تماس هستند هنوز اینگونه سرویسها نتوانسته اند به خوبی کارآیی خود را به جامعۀ پزشکی نشان دهند و می توان گفت هنوز نوعی عدم اطمینان در بین پزشکان به این سیستمها دیده می شود که به نظر می رسد پرسنل مدارک پزشکی و کسانی که در رأس این امور هستند بایستی با آموزش صحیح و برگزاری سمینارها و گردهمایی ها و صحبت در موضوعات مختلف و حمایت از جامعۀ پزشکی و بیماران اینگونه شبهات را از ذهن پرسنل بهداشتی درمانی پاک نموده و با عملکرد صحیح و استفادۀ بهینه از این سیستمها سرعت و دقت را در مراقبت پزشکی بالا ببرند .
سیر کامپیوتریره کردن یک سیستم :
در بخشهای مدارک پزشکی سئوالی که بدواً با آن روبرو هستیم این است که چگونه باید این حجم عظیم اطلاعات را به کامپیوتر داده و اصولاً کدام یک از اقلام اطلاعاتی می تواند دارای ارزش ثبتی باشد . این البته موضوعی است که نیاز به بحث و بررسی دارد و علی القاعده در هر بیمارستان نسبت به تخصص آن بیمارستان متفاوت است اما مراحل اصلی این فرایند شامل موارد زیر است :
1) شناخت : این شناخت معمولاًتوسط مصاحبه با افراد که معمولاً از مدیران شروع می شود صورت می گردد . ابتدا بر اساس فرمهای طراحی شده با تک تک افراد مصاحبه شده و خواستها و دیدگاهها معلوم می شود و سپس فرم مورد نظر توسط تحلیل گر سیستم تکمیل می شود هدف در این قسمت پیدا کردن تمام روابط در یک قسمت و روابط با قسمتهای دیگر سازمان می باشد . هر فرد تحلیلگر پس از مصاحبه در این مرحله باید در جمع آوری اطلاعات دقت کافی داشت چون هر گونه اشتباه در این مرحله موجب وقفه در مراحل بعدی می شود بعد از انجام این مرحله تمام سیستمها و زیر سیستمها مشخص می گردد و ارتباط بین آنها نیز مشخص می شود و نهایتاً چارت گردش اطلاعات Data Fliw Diagram می آید .
2) تجزیه و تحلیل : در مرحلۀ شناخت نقاط ضعف سیستم با استفاده از چارتهای طراحی شده مشخص می گردد . این امکان وجود دارد که یک سری ارتباطات اضافی وجود داشته باشد که با یک طراحی جدید این ارتباطات حذف شود و یا بالعکس . در این مرحله تیم تحلیلگر با استفاده از چارتهای قبلی در جهت بهینه سازی سیستم موجود و رفع اشکالات چارتهای مرحلۀ قبلی را دوباره طراحی می کنند .
3) طراحی : با استفاده از چارتهای مرحلۀ تجزیه و جدولهای اطلاعاتی طراحی می شوند . در این جداول تعداد فیلدها ، روابط هر جدول با جداول دیگر و . . . مشخص می گردد . در این مرحله به طور کلی ورودی های سیستم ، خروجیها و تمامی اطلاعاتی که باید برای برنامه نویس معلوم باشد مشخص می گردد .
4) پیاده سازی و تست منطقی : با استفاده از روابط به دست آمده و جدولهای مشخص شده تیم نرم افزاری با انتخاب زبان برنامه نویسی و سیستم عاملی که جوابگوی نیازها باشد شروع به برنامه نویسی و پیاده سازی می کنند . این مرحله را formo ptimizing می نامند . باید توجه داشت که در هر مرحله از مراحل فوق مستندات جمع آوری شده با مدیران قسمت بررسی می شود تا هیچ اشتباهی در پیاده سازی بعدی وجود نداشته باشد .
5) آموزش : شامل آموزش کارکنان و کاربران سیستم می باشد .
6) نگهداری
سیستمهای( Hospital Information System ) HIS یا سیستمهای جامع اطلاعات بیمارستانی سیستمهایی هستند که کلیۀ وظایف و عملیاتی را که در قسمتهای مختلف یک بیمارستان اعم از تشخیصی درمانی اداری و مالی پژوهشی و آموزشی انجام می شوند تحت پوشش قرار داده و ضمن دریافت و ثبت دقیق اطلاعات هویتی و درمانی بیمار توانایی نمایش پیشرفت هر اقدام و تأثیر آن عمل را بر سایر امور بیمار مشخص نماید .
با این تعریف اگر به وظایف قسمتهای مختلف بیمارستان توجه نماییم مشاهده می کنیم که در اکثر قسمتهای تشکیل دهندۀ بیمارستانها به نحوی مدارک پزشکی نقش پشتیبان و مکمل دارد و در واقع مدارک پزشکی شکل عملی و قانونی خصوصاً به خدمات درمانی اعم از
سرپایی ، بستری و روشهای درمانی می دهد .
اکنون که نقش مدارک پزشکی در وظایف کلیۀ بخشهای بیمارستانی نقش جامع و فراگیر معرفی شد به همان نسبت در سیستمهای HIS مؤثر و دارای نقش حساس خواهد بود .
با توجه به تب و تابی که اخیراً در بیمارستانهای کشور جهت استفاده از HIS به وجود آمده و از طرفی به لحاظ نقش مدارک پزشکی و کارشناسان آن در طراحی ، راه اندازی و خریداری سیستمهای کامپیوتری ضرورت دارد که این افراد و همچنین مدیران بیمارستانها آگاهی و شناخت خود را نسبت به توانائیها و ویژگیهای یک سیستم استاندارد HIS افزایش بدهند تا در موقع نیاز بتوانند نظر کارشناسی خود را اعلام نمایند . بدین منظور به قابلیتهای یک سیستم استاندارد اطلاعات بیمارستانی به شرح ذیل اشاره می گردد .
الف- از هر نرم افزار :
1) بحث انتقال اطلاعات در آن حل شده باشد و امکان دیدن اطلاعات بیماران و وضعیت تختهای سایر بیمارستانها وجود داشته باشد . در اینجا پروتکل شبکه نیز مهم است که حتماً باید سازگار با استاندارد OSI باشد .
2) سیستم P.F.P( Patient Focal Point ) باشد و در آن بیشتر از هر چیز به بیمار و تأمین سلامت او ارزش و بها داده شود .
3) P.T( Patient Traking ) بخوبی امان پذیر باشد و مدت زمانی را که هر مرحله کاری بیمار اعم از از نقل و انتقال انجام اقدامات تشخیصی و درمانی و حتی تحویل و تحول بیمار را با قید ساعت محل قدیم و محل جدید بطور اتومات ثبت نماید .
4) Order and Result Management را به نحوی مطلوب انجام دهد .
5) Care Schaduling به طریقۀ علمی میسر و امکان پذیر باشد .
6) برای هر بیمار به محض پذیرش ، یک EMR ( Electronic Medical Record ) به طور اتومات تشکیل دهد که در آن اطلاعات هر جلسه پذیرش بیمار به تفکیک ثبت شده باشد .
7) با استفاده از اطلاعات موجود در پرونده های الکترونیکی توانایی تهیۀ آمارهای حیاتی و گزارشات کلی به منظور برنامه ریزی افزایش کیفیت خدمات درمانی ، کاهش هزینه ها و بررسی میزان رضایت بیماران از روشهای درمانی بیمارستان را داشته باشد .
ب- از جهت زبان برنامۀ نرم افزاری : تجارت بدست آمده نشان می دهد سیستمهایی که تحت DOS صرفنظر از زبان مربوطه راه اندازی شده اند معمولاً بعد از مدتی دچار مشکل شده اند زیرا که DOS نمی تواند تمامیت اطلاعات را در حجم وسیع و در سیستمهای HIS که با انبوهی از اطلاعات با ارزش روبروست حفظ نماید . لذا توصیه می شود زبان HIS زبانی پیشرفته و حتماً تحت Windows باشد و شبکۀ آن نیز در محیط Windows NT پیاده شده باشد .
ج- از جهت سخت افزار نیز باید از دستگاههایی استفاده کرد که بتواند در ارائۀ قابلیتهای سیستم حداقل همپای نرم افزار حرکت نماید . در این مورد استفاده از PC های پنتیوم برای ایستگاههای توصیه می شود .
د- با توجه به ضرورت مسلم شبکه بودن سیستمهای HIS و نیاز سیستم درمانی به نقل و انتقال اطلاعات بیماران با حجم و ساعت زیاد حداقل شبکه ای با سرعت 100 mbps نیاز می باشد .
مقایسۀ پیاده سازی HIS در بیمارستانهای افقی و عمودی :
بیمارستان از لحاظ نحوۀ ساخت و ظاهر به دو نوع تقسیم می شود :
1) بیمارستانهای افقی
2) بیمارستاهای عمودی
بیمارستانهای افقی به بیمارستانهایی اطلاق می شود که کلیۀ بخشهای آن به صورت گسترده و پهن در روی زمین و جدا از یکدیگر ساخته شده اند و بر خلاف این بیمارستانهای عمودی به صورت متمرکز و قائم ساخته شده اند که اینگونه بیمارستانها از لحاظ حجم و فضا و مساحت زمین نیاز کمتری دارند .
در یک بیمارستان افقی نیاز به یک مرکز کنترل کنندۀ سیستم است که از این محل بتوان کلیۀ ترمینالهای موجود در بخشها را تحت پوشش قرار داد لذا بایستی در مسیرهای مختلف کابلهایی راروانۀ بخشهای مختلف و در مسافتهای متفاوت کرد که این کار در بیمارستانهای افقی دارای مشکلات و هزینه های بسیار بالایی خواهد بود .
با توجه به اینکه طول کابلها زیاد و متفاوت است در صورت قطع کابل در یک مسیر خاص ما دیرتر می توانیم آن را ردیابی کنیم و در نتیجه ترمینالی که به آن کابل منتهی می شود قطع خواهد بود .
در این نوع بیمارستانها بعلت اینکه نیازمند استفاده از کابلهای قطورتر هستیم ( تا امکان قطع و برش و یا تخریب کابل به حداقل برسد ) سرعت انتقال اطلاعات به مراتب پایین تر خواهد بود
کابل
جراحی ICU بیمارستان افقی هزینۀ اجرا
داخلی CCU سرعت انتقال
قلب تغذیه
بیمه پذیرش بیمارستان عمودی هزینۀ اجراء
سرعت انتقال
مراحل اصلی HIS
قسمتهای اصلی که جهت سیر درمان بیمار در HIS در نظر گرفته شده است بطور کلی شامل چهار مرحله می باشد :
1) PRE – ADMITION
2) PATIENT ADMITION
3) IN – PATIENT
4) DISCHARGE
PRE – ADMITION
مفهوم آن از نظر لغوی مرحلۀ پیش بستری می باشد و این مرحله ای است که برگ دستور بستری توسط پزشک پرشده و یک سری اطلاعات هویتی و تشخیصی اولیه در این مرحله وارد سیستم می شود ، وظایفی که اپراتور مربوطه در این قسمت دارد اینست که با Pass – Word که برای وی در نظر گرفته شده وارد سیستم شده و قسمت PRE – ADMITION را باز می کند در این مرحله منوی پنجره ای شکل باز شده که اپراتور بایستی اطلاعات هویتی بیمار را وارد کند با وارد کردن نام بیمار و فامیل وی آیکنی در نظر گرفته شده که اپراتور با انتخاب آن از کامپیوتر می پرسد که آیا بیمار پذیرش قبلی داشته یا خیر ، در صورت مثبت بودن جواب ، خود سیستم بیمار را با همان شمارۀ پروندۀ قبلی بستری می کند وگرنه اپراتور شمارۀ جدید به بیمار اختصاص می دهد . در اینجا متوجه می شویم که روش شماره دادن به پرونده در سیستم HIS به صورت Unit – Numbering می باشد و این یکی از ویژگیهای خوب و خاص سیستم است که سبب می شود کلیۀ اطلاعات مربوط به یک بیمار در یک رکورد واحد ثبت و ضبط گردد .
بعد از این اطلاعات مربوط به همراه بیمار ، نوع بیمه ، وضعیت تأهل و . . . در صورت ضبط در برگۀ دستور بستری وارد سیستم
می شود کدگذاری تشخیص اولیه بطور استاندارد بایستی در این مرحله انجام شود . بدین صورت که با باز کردن قسمت Coding کتابهایی که بوسیلۀ آن می خواهیم کدگذاری کنیم لیست می گردد نظیر ICD – 10 و ICD – 9 CM . با انتخاب کتاب مربوطه صفحه ای
باز می گردد که در پایین صفحه ستون خالی در نظر گرفته شده که کرسر ( اشاره گر )در آن چشمک می زند . در این قسمت با زدن هر تعداد حروف مربوط به تشخیص و سپس اینتر کردن کامپیوتر بیشتری را به ما می دهد و سپس با انتخاب بیماری مربوطه که در بالای صفحه لیست گردیده است کد مربوطه بطور خودکار به آن اختصاص می یابد .
همانطور که مشاهده می شود روش کدگذاری در سیستم HIS بسیار راحت و دقیق می باشد و حتی می توان گفت که نیاز به دانستن اصول علمی روش کدگذاری که در سیستم دستی داریم در اینجا مورد نیاز نیست .
مرحلۀ PRE – ADMITION در عین کوتاه بودن بسیار حائز اهمیت است چراکه بایستی اطلاعات هویتی بیمار بطور دقیق و صحیح ثبت گردد وگرنه در ادامۀ کار با مشکل روبرو خواهیم شد . در این مرحله بیمار پس از تأیید به بخش بستری فرستاده
می شود
نحوۀ کدگذاری در HIS :
سیستم HIS جهت تشخیص اولیه اقدام به وارد کردن تنها یک تشخیص را می دهد در حالیکه جهت تشخیص حین درمان
( ثانویه ) سیستم به ما این اجازه را می دهد که حتی تا ده مورد تشخیص حین درمان را وارد سیستم کنیم که اینکار از نظر علمی بسیار حائز اهمیت است . چراکه بیمار ممکن است در حین درمان در بخشهای مختلف بستری توسط پزشکان متفاوتی معاینه گردد که در این صورت هر پزشکی ممکن است تشخیص خاص خود را برای بیمار منظور کند بیمار ممکن است تقاضای مشاوره داشته باشد که این می تواند بر تشخیص هم تأثیر بگذارد .
از طرفی سیستم برای تشخیص نهایی فقط امکان وارد کردن یک تشخیص را می دهد . این روش برای سنجش و ارزیابی کیفیت حداقل درمانی و میزان سنجش دقت کار پزشکان حائز اهمیت است . چرا که با مقایسۀ تشخیص اولیه ، تشخیصهای حین درمان و تشخیص نهایی می توانیم این را درک کنیم که پزشک معالج از چه میزان ذکاوت و دقت برخوردار بوده است . مثلاً اگر تشخیص اولیه فشار خون باشد و تشخیص نهایی دیابت باشد تقریباً یک رابطۀ منطقی بین این دو می توان یافت ولی چنانچه تشخیص اولیه آسیت و تشخیص نهایی آپاندیسیت باشد این میزان عدم دقت پزشک را می رساند .
1 ) Dx.primary 2 )Dx. secondary 3 ) Dx. Final
تشخیص نهایی را بایستی پزشک معالج وارد سیستم کند در غیر این صورت کدکذاری را اپراتور مربوطه بایستی انجام دهد . اطلاعات آماری در مورد بیماریها که از این کدکذاری می توانیم به دست آوریم بسیار حائز اهمیت است و می توانیم میزان شیوع بیماریهای مختلف را ارزیابی کنیم .
PATIENT ADMITION
پس از مرحلۀ PRE – ADMITION مرحلۀ ADMIT می باشد که بیمار از پذیرش به بخش مربوطه فرستاده شده تا در بخش بستری گردد
در این قسمت اپراتور مربوطه پس از وارد شدن به بیمارستان مربوطه ( نام بیمارستان مشخص می شود ) وارد بخش مورد نظر شده و در لیست انتظار بیمار را ردیابی می کند . پس از انتخاب بیمار اپراتور در صورت وجود تخت خالی یک تخت به بیمار اختصاص داده و بیمار در روی آن بستری می گردد .
لیست انتظار اتاق 1 بیمارستان
اتاق 2 بخش ها
در صورت پر بودن تختها بیمار بایستی در لیست انتظار منتظر بماند
قسمت ADMIT بسیار حائز اهمیت است چراکه می توانیم در هر لحظه تختهای خالی و پر را تحت نظر داشته باشیم و هیچگاه بدون دلیل تختها خالی نخواهد بود و بلافاصله پس از ترخیص یک بیمار تخت خالی توسط بیماران موجود در لیست انتظار پر می گردد .
این عمل سیستم یکی از فاکتورهای مهم مدیریتی است چراکه درصد اشتغال تختها بدین وسیله مشخص می شود و چون درصد اشغال تخت از لحاظ افزایش درآمد و کاهش هزینه ها بسیار مهم است و با توجه به اینکه یکی از ویژگیهای مدیر خوب این است که درآمدها را افزایش و از هزینه ها بکاهد .
پس از بستری شدن بیمار اپراتور نام پزشک معالج را حک می کند و حتی فیلدهایی برای نام پرستار نیز در نظر گرفته شده که بهتر است پر گردد .
ردیابی :
یکی از ویژگیهای مهم سیستم مسئلۀ ردیابی می باشد . بدین معنی که ما در هر لحظه می توانیم بیمار مورد نظر خود را بیابیم که در چه مرحله ای از فرآیند درمانی است و یا در کدام قسمت بیمارستان می باشد .
مثلاً اگر نام بیماران مورد نظر ما داوودی ، دهقانی ، دارایی ، داوری باشد پس از لیست گرفتن ، سیستم در جلوی آنها اطلاعات مربوط به مرحلۀ درمانی بیمار را می نویسد .
در بخش بستری شده و اعمال درمانی روی آن صورت گرفته inpationt دارایی
در مرحلۀ پیش بستری است pre-admit دهقانی
بیمار ترخیص شده و تسویه حساب نموده است discharge داوری
بیمار در بخش بستری شده است admit داوودی
IN-PATIENT
مرحلۀ IN-PATIENT مرحله ای است که پس از بستری صورت می گیرد و در این مرحله اعمال درمانی توسط پزشک معالج و پرستاران صورت می گیرد .
این مرحله مهمترین مرحله از سیستم می باشد چرا که اصلی ترین مرحله یعنی معالجۀ بیمار در این مرحله می باشد . در این قسمت پزشک معالج کلیۀ دستورات خود را در برگ دستورات پزشک نوشته و بایستی در اسرع وقت وارد سیستم کند اگر پزشک این کار را انجام نداد اپراتور بایستی بعد از اینکه در یک ساعت مشخص پزشک بیمار مربوطه را ویزیت کرد برگ دستورات پزشک را از روی کاردکس پرستاری خوانده و وارد سیستم کند .
در قسمت IN-PATIENT آیکنهایی در نظر گرفته شده است که بوسیلۀ آنها می توانیم دستورات پزشک را اجرا کنیم . در قسمت پاییز صفحۀ آیکنهای مورد نظر به صورت زیر می باشد :
در برگ دستورات پزشک درخواست دارو شده باشد اپراتور با انتخاب آیکن داروخانه وارد شده و پس از انتخاب نام داروی مربوطه آن را برای داروخانه می فرستد . اپراتوری که در داروخانه است پس از گرفتن نام بیمار و نام دارو توسط کادر خدماتی دارو را برای بخش مورد نظر ارسال می کند و هزینۀ داروها هم بطور خودکار محاسبه شده و در حافظه می ماند .
اگر بیمار درخواست آزمایش مثلاً C.B.C را داشته باشد . اپراتور با انتخاب آزمایشگاه وارد آزمایشگاه شده و درخواست C.B.C را به بخش آزمایشگاه و زیر مجموعۀ هماتولوژی می فرستد .
اگر بیمار درخواست رادیوگرافی داشته باشد و یا CT-scan و . . . اپراتور با انتخاب قسمت X-ray وارد این بخش شده و مثلاً اگر بیمار درخواست عکس Clest داشته باشد با انتخاب آن ، آن را برای رادیولوژی می فرستد و اپراتور بخش رادیولوژی آنرا گرفته و پس از مراجعۀ بیمار به بخش ، عکس گرفته شده از طریق سیستم به بخش می فرستد .
این مرحله از لحاظ صرفه جویی در وقت بیمار و پزشک و کاهش هزینه ها از اهمیت بسزایی برخوردار است . مثلاً در سیستم دستی پزشک باید منتظر بماند تا جواب درخواست توسط همراه یا خود بیمار برسد در صورتیکه در سیستم HIS نتیجۀ آزمایشات ، رادیوگرافی و . . . خیلی سریعتر به پزشک خواهد رسید که این هم باعث صرفه جویی در وقت و هم هزینه خواهد شد ( خصوصاً در بیمارستانهای افقی که فواصل بین بخشها طولانی تر است این سیستم از اهمیت بیشتری برخوردار است )
پزشک معالج به راحتی و در اسرع وقت می تواند عکسهای رادیولوژی را به وسیلۀ سیستم ببیند و تشخیص خود را بدهد.
روند کاری در بیمارستان بهتر شده و از ترافیک در بخشهای آزمایشگاه و رادیولوژی و . . . کاسته می شود .
سیر کاری در داخل خود بخش هم بهتر شده و در هر زمانی مشخص است که چه اعمالی باید بر روی بیماران صورت گیرد و روند درمانی بیمار در هر روز و ساعت مشخص و معین است .
DISCHARGE
آخرین مرحله از مراحل سیستم HIS مرحلۀ ترخیص می باشد که در حقیقت می توان گفت پایان فرآیند درمانی بیمار می باشد . پس از اعمال کلیۀ خدمات درمانی و تشخیص نهایی پزشک ، بیمار وارد مرحلۀ To dhscharge می شود که در این قسمت پزشک دستور ترخیص بیمار را صادر میکند و بیمار رو به ترخیص حرکت می کند .
در این قسمت پروندۀ بیمار به سمت تسویه حساب ( حسابداری ) فرستاده می شود تا هزینه های مربوطه که از طریق سیستم و از آزمایشگاه ، رادیولوژی و . . . فرستاده شده و یا احیاناً هزینه های دیگر که در پروندۀ ضبط گردیده محاسبه شده و به صورت یک برگۀ تسویه حساب کامل برای بیمار صادر می گردد .
پس از پرداخت هزینۀ خدمات توسط سیستم اجازۀ ترخیص به بخش فرستاده می شود و بیمار در این مرحله می تواند از بیمارستان مرخص گردد . در این مرحله نیز مشاهده می شود که از لحاظ صرفه جویی در وقت گامهای مثبتی برداشته شده است .
چراکه از یک سری رفت و آمدهای اضافی کاسته شده و هزینۀ درمانی نیز سریعتر محاسبه می شود و با توجه به این درصد اشغال تخت نیز پایین می آید .
در پایان اگر در روند درمانی بیمار نکته اتی جا افتاده باشد مثلاً تشخیص اولیه یا نهایی وارد نشده باشد سیستم اجازه ترخیص را صادر
نمی کند و پس از رفع اشکال سیستم اجازۀ ترخیص را می دهد .
این مرحله از لحاظ مدیریتی و کاستن از رفت و آمدهای ترافیکی حائز اهمیت است و هیچ بیمار و یا همراه او بدون دلیل در راهروها سرگردان نمی مانند و مدیر بیمارستان نیز در هر لحظه از زمان می تواند از وضعیت بیمار خود مطلع گردد .
حفاظت و امنیت اطلاعات در HIS
با توجه به اینکه اصل رازداری و محرمانه بودن اطلاعات یک اصل ضروری است در سیستم HIS تدابیر امنیتی خاصی برای این منظور در نظر گرفته شده است .
در این سیستم ، در قسمت مدیریت اطلاعات سیستم و در قسمت اتاق server به هر کدام از کارکنان و کاربرهای سیستم و توسط خود آنها یک کد اختصاص داده می شود که به وسیلۀ آن می توانند وارد قسمت تحت نظر خود شوند و تنها در حوزۀ وظایف خویش می توانند به اطلاعات دسترسی داشته باشند . بطوریکه حتی بعضی از آنها فقط حق دیدن اطلاعات را دارند و نه بیشتر . مثلاً کاربرها می توانند تشخیص نهایی را ببینند و به آن کد بدهند ولی تغییر دادن تشخیص نهایی به هیچ وجه به جز بوسیلۀ خود پزشک معالج امکان پذیر نمی باشد . لذا کاربرها بایستی مواظب باشند که رمز ورودیشان فقط نزد خودشان بماند و به هیچ کس دیگر ندهند در غیر این صورت مسئولیت مشکلات به وجود آمده متوجه کاربر خواهد بود . مدیریت کل اطلاعات می تواند وارد همۀ قسمتها بشود و در واقع یک بازرسی کامل از همۀ قسمتها بکند . ورود به خود سیستم هم یک رمز ورودی می خواهد که فقط کاربرها باید آنرا بدانند . با توجه به اینکه اصل رازداریدر نگهداری و ضبط اطلاعات بسیار مهم می باشد لذا به بیمارستانها توصیه می شود که در صورت استفاده از رایانه از سیسیتم های استفاده کنند که بکارگیری این اصل جزو اصول اساسی آن باشد . در استاندارد Hl-7 این اصل نیز دارای اهمیت بالایی است . سیستم HIS هم از این امر مستثنی نیست و حفاظت اطلاعات از درجۀ بالایی برخوردار است .
بیمارستان قائم مشهد بیمارستان امام رضا بیمارستان امداد مشهد مشهد
بیمارستانهای شیراز بیمارستانهای اصفهان بیمارستانهای تبریز ایران
بیمارستانهای عربستان بیمارستانهای ژاپن بیمارستانهای چین آسیا
بیمارستانهای اروپا بیمارستانهای آفریقا بیمارستانهای آمریکا جهان
هدف کلی و اصلی اطلاع رسانی پزشکی در جهان از اهداف مهم سیستم HIS است .
استفاده های مدیریتی از سیستم HIS
همانطور که اشاره شد سیستم شماره دهی پرونده در HIS به صورت Unit-Numbering می باشد . این قابلیت یکی از فاکتورهای بسیار مهم مدیریتی است که می تواند به اهداف مدیریتی یعنی افزایش درآمد و کاهش هزینه ها کمک کند .
چون اطلاعات مربوط به مراجعات مکرر بیمار به بیمارستان تحت یک شماره و پرونده ضبط می گردد و پزشک معالج می تواند در اسرع وقت به تاریخچۀ بیماری دست یابد و اگر آزمایسشاتی در گذشته برای بیمار انجام شده و یا درخواست رادیوگرافی داشته است دیگر نیاز به انجام آزمایشات مکرر نمی باشد . چرا که ممکن است هم این آزمایشات مکرر برای بیمار مضر باشد و از طرفی در هزینه هم صرفه جویی می شود که این به نفع بیمار و هم به سود بیمارستان است که کاهش هزینه ها را منجر می گردد . بیماری را در نظر بگیرید که در یک بیمارستان مشهد تحت یک سری معاینات و آزمایشات قرار می گیرد ولی بدلیل نبودن امکانات و یا پزشک متخصص به تهران منتقل می گردد . اگر سیستم دستی باشد بیمار بایستس پروندۀ دستی خود را به تهران ببرد که ممکن است یک سری مشکلات در انتقال این پرونده برای بیمار به وجود آید . ولی با وجود سیستم HIS بیمار به تهران مراجعه کرده و بیمارستان تهران از طریق مودم Modem با بیمارستان در مشهد ارتباط برقرار می کند و تقاضای اطلاعات بیمار مورد نظر را می کند و اطلاعات در اسرع وقت برای بیمار در تهران فرستاده می شود . که باز صرفه جویی در وقت و صرفه جویی در هزینه ها هم مشاهده می شود . دادگاهها هم می توانند از طریق شبکه به این سیستم متصل باشند و اگر چنانچه شکایاتی بین بیمار و پزشک معالج و یا بیمار و بیمارستان صورت گرفت با مراجعۀ طرفین به دادگاه ، دادگاه می تواند از طریق شبکه به سیستم متصل شده و ارتباط برقرار کرده و اطلاعات مورد نظر خود را دریافت کند که باز مشاهده می شود صرفه جویی در هزینه و وقت در اینجا هم صورت می گیرد .
سیستم می تواند به شرکتهای بیمه متصل باشد و از این طریق در صورت نیاز بیمار به خدمات تأمین اجتماعی و یا خدمات درمانی از طریق شبکه رابطه برقرار شده و میزان بیمه نیز از این طریق محاسبه گردد که این امر هم برای شرکتهای بیمه بسیار حائز اهمیت است .
سیستم حتی می تواند به مطبهای خصوصی پزشکان متصل شود و از این طریق تبادل اطلاعات کند که این هم برای پزشک و هم برای بیمارستان حائز اهمیت است .
اطلاعات آماری :
سیستم HIS می تواند اطلاعات آماری مفیدی را برای ما لیست کند . مدیریت سیستم می تواند این اطلاعات را از یک سری برنامه های خاص که در سیستم پیش بینی شده تهیه نماید . این اطلاعات می تواند میزان شیوع بیماریها باشد که از طریق کدگذاری مشخص می شود و سیستم می تواند این اطلاعات را بر اساس کدی که اختصاص داده ایم لیست کند . میزان پذیرش ، ترخیص و فوت را نیز می توان توسط سیستم لیست کرد . حتی سیستم به ما این اجازه را می دهد که آنها را بر روی نمودارهای آماری پیاده کنیم و تجزیه و تحلیل را انجام دهیم . درصد اشغال تخت ، متوسط اقامت بیماران در بیمارستان ، میزان مراجعه به درمانگاهها ، درصد استفاده از رادیوگرافی و آزمایشات و . . . از اطلاعاتی هستند که سیستم امکان تهیۀ آنرا برای ما فراهم می کند . این اطلاعات می تواند برای مدیریت بیمارستان فرستاده شده تا مدیر بر اساس آن در ارائۀ خدمات بهتر کمک کند . مثلاً چنانچه میزان مراجعه به بخش چشم نسبت به میزان مراجعه به بخش داخلی در نظر بگیرد بیشتر خواهد بود . در واقع می توان گفت اگر این سیستم در بیمارستانها پیدا شود و مدیران هم از ارزش و اهمیت اطلاعات را درک کنند بسیاری از مشکلات مدیریت حل خواهد شد . چراکه مدیر بوسیلۀ یک دریچۀ کوچک ( مانیتور ) می تواند از اوضاع بیمارستان در اسرع وقت و لحظه به لحظه مطلع گردد .
مزایای سیستم HIS
1) کاهش هزینه ها
2) افزایش درآمدها
3) کاهش شاخص متوسط اقامت بیمار و افزایش ضریب اشغال تخت
4) محاسبۀ دقیق هزینۀ تخت روز بیمار
5) سهولت در برآورد بودجۀ بیمارستان
6) ایجاد بهترین و بهنگام ترین ابزار مدیریتی بیمارستان
7) یکسان سازی و همگونی روندکاری پرسنل بیمارستان
8) کاهش استفاده از کاغذ بعنوان وسیلۀ انتقال اطلاعات
9) تسریع در دستیابی به اطلاعات
10) بهینه سازی و تسهیل در رویۀ عملیات بیمارستان
11) کاهش احتمال خطا در فرآیندهای روزمرۀ پرسنل
ویژگیهای خاص سیستم :
1) طراحی کاملاً آکادمیک
2) پیاده سازی شده با روشهای نوین تولید نرم افزار
3) نیاز به حداقل امکانات سخت افزاری برای اجرا
4) توانایی ثبت و نگهداری سوابق بیماران
5) دارا بودن ضریب اطمینان بالا در حفاظت اطلاعات و عدم پذیرش داده های غلط
6) قابلیت تعریف بخشها و واحدهای بیمارستانی
7) قابلیت انجام خدمات و امور پذیرش و ترخیص بیمار
8) قابلیت انجام امور اتاق عمل بیمارستان
9) قابلیت انجام امور دفتری پرستاری
10) تحت پوشش قرار دادن امور مالی و حسابداری بیمارستان
11) تحت پوشش قرار دادن امور مالی و حسابداری بیمارستان
12) ایجاد ارتباط بین بخشها و واحدهای بیمارستانی
13) قابلیت تنظیم برنامۀ شیفت کاری بیمارستان